ಮುಂಬೈ: ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರದ ಬೀಡ್ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಅಂಬಾಜೋಗಿ ಬಳಿಯ ಸಕಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಉತ್ಖನನದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಉತ್ಖನನವು ಸ್ಥಳೀಯರು ಮತ್ತು ತಜ್ಞರನ್ನು ಸಹ ಬೆಚ್ಚಿಬೀಳಿಸಿದೆ.

ಮಹಾರಾಷ್ಟ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯು (Archeological Survey) ಮಹತ್ವದ ಉತ್ಖನನವನ್ನು ಮಾಡಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯು ಸಕಲೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯದ ಅಡಿಪಾಯಗಳನ್ನು ಕಂಡುಹಿಡಿದಿದ್ದು ಇದನ್ನು ‘ಬಾರಾಖಂಬಿ’ ದೇವಾಲಯ ಎಂದೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ದೇವಾಲಯವನ್ನು 1228 ಎ.ಡಿ ಸುಮಾರಿಗೆ ನಿರ್ಮಿಸಿರಬಹುದು. ಶಾಸನದ ಪ್ರಕಾರ ಇದನ್ನು ದೇವಗಿರಿ ಕೋಟೆಯ ದೊರೆಗಳಾದ ಯಾದವ ರಾಜವಂಶದವರು ನಿರ್ಮಿಸಿದ್ದಾರೆ.

“ಉತ್ಖನನವು ಮಾರ್ಚ್ 15 ರಂದು ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು, ತಲಾ 100 ಚದರ ಅಡಿಗಳಷ್ಟು ವ್ಯಾಪಿಸಿರುವ 14 ಕಂದಕಗಳನ್ನು ರಚಿಸಲಾಯಿತು. ಸಂಶೋಧನೆಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ದೇವಾಲಯಗಳ ಅಡಿಪಾಯಗಳಿವೆ, ಒಂದು ದೇವಾಲಯವನ್ನು ‘ಖೋಲೇಶ್ವರ’ ಎಂದು ಹೆಸರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಯಾದವ ಸೇನಾಪತಿಯ ಹೆಸರಾಗಿದೆ” ಎಂದು ರಾಜ್ಯ ಪುರಾತತ್ವ ಇಲಾಖೆಯ ಸಹಾಯಕ ನಿರ್ದೇಶಕ ಅಮೋತ್ ಗೋಟೆ ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ.

ಈ ದೇವಾಲಯಗಳ ಮೇಲೆ ಶಿಖರಗಳ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಇಟ್ಟಿಗೆಗಳ ತುಣುಕುಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿವೆ, ಜೊತೆಗೆ ಕೈ ಮತ್ತು ಪಾದಗಳಂತಹ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗಳು ಕಂಡು ಬಂದಿವೆ.

ಹಿಂದೆ ಅಮರಾಪುರ, ಜಯಂತಿಪುರ ಮತ್ತು ಜೋಗಯಾಂಬೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಅಂಬಾಜೋಗಿಯು ಶ್ರೀಮಂತ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಯೋಜನೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾ, ಅಂಬಾಜೋಗಿಯಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಸ್ಮಾರಕಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆಯನ್ನು ನಡೆಸುವ ಯೋಜನೆಯನ್ನು ಗೋಟೆ ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಉಪಕ್ರಮವು ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ‘ಪಾರಂಪರಿಕ ಗ್ರಾಮ’ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಏರಿಸುವ ಗುರಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಸಕಲೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ಆವರಣದಲ್ಲಿನ ಉತ್ಖನನ ಮತ್ತು ಪುರಾತನ ದೇವಾಲಯದ ರಚನೆಗಳ ಬಲವಾದ ಪುರಾವೆಗಳ ಅನ್ವೇಷಣೆಯು ಯಾದವ ರಾಜವಂಶದ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದ ಪರಾಕ್ರಮದ ಬಗ್ಗೆ ಒಂದು ನೋಟವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಿದೆ.