ಹೈದರಾಬಾದ್​: ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಆರ್ಥಿಕ ಸಹಕಾರ (ಎಪಿಇಸಿ) ವೇದಿಕೆಯ ನಾಯಕರ ಸಭೆ 2023 ರ ನವೆಂಬರ್ 17 ರಂದು ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಆಫ್ ಅಮೆರಿಕದ ಸ್ಯಾನ್ ಫ್ರಾನ್ಸಿಸ್ಕೋದಲ್ಲಿ ಮುಕ್ತಾಯಗೊಂಡಿತು. ಈ ಸಭೆಯ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಎಪಿಇಸಿ (ಅಪೆಕ್​) ಸದಸ್ಯತ್ವ ಸಿಗುವ ವಿಷಯ ನೀತಿ ನಿರೂಪಕರ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಹಣಕಾಸು ಪತ್ರಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಚರ್ಚೆಯ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ. ಅಪೆಕ್​ನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಕಾರಣದಿಂದ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಇದರ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದುಕೊಂಡಿದೆ.

ಆಸ್ಟ್ರೇಲಿಯಾ, ಬ್ರೂನಿ, ಕೆನಡಾ, ಚೀನಾ, ಹಾಂಕಾಂಗ್, ಚಿಲಿ, ನ್ಯೂಜಿಲೆಂಡ್, ಪಪುವಾ ನ್ಯೂ ಗಿನಿಯಾ, ಫಿಲಿಪೈನ್ಸ್, ಇಂಡೋನೇಷ್ಯಾ, ಜಪಾನ್, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ, ರಷ್ಯಾ, ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್, ಮೆಕ್ಸಿಕೊ, ಪೆರು, ಮಲೇಷ್ಯಾ, ಸಿಂಗಾಪುರ್, ಥೈಲ್ಯಾಂಡ್ ಮತ್ತು ತೈವಾನ್ ಮತ್ತು ವಿಯೆಟ್ನಾಂ ಅಪೆಕ್​ನ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಾಗಿವೆ.ಅಪೆಕ್ ಇದು 1989 ರಲ್ಲಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ವೇದಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಇದು 21 ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದು, ಇದು ವಿಶ್ವ ವ್ಯಾಪಾರದ ಅರ್ಧದಷ್ಟು ಮತ್ತು ವಿಶ್ವದ ಜಿಡಿಪಿಯ 62 ಪ್ರತಿಶತ ಹೊಂದಿದೆ. ಅಲ್ಲದೇ ಇದರ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು 2.9 ಬಿಲಿಯನ್ ಜನಸಂಖ್ಯೆಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತವೆ.

ಅಪೆಕ್ ರಚನೆಯಾದಾಗಿನಿಂದ ಅದು ವ್ಯಾಪಾರ ವಹಿವಾಟಿನ ಮೇಲಿನ ಸುಂಕ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು, ಮುಕ್ತ ವ್ಯಾಪಾರ ಉತ್ತೇಜಿಸುವುದು ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಉದಾರೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದೆ. ಈ ನೀತಿಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕೊಡುಗೆ ನೀಡುತ್ತಿವೆ.ಅಪೆಕ್ ಗುಂಪಿನ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಕೈಗೊಳ್ಳುವ ಒಮ್ಮತ ಮತ್ತು ಬದ್ಧತೆಗಳ ಮೂಲಕ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಮೂಹಿಕ ನಿರ್ಧಾರಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವೇದಿಕೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ. ಇತರ ಅನೇಕ ಬಹು ದೇಶಗಳ ಒಕ್ಕೂಟಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನವಾಗಿ ಈ ವೇದಿಕೆಯ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ ಕಡ್ಡಾಯವಲ್ಲ. ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಆರ್ಥಿಕ ಏಕೀಕರಣದ ಮೂಲಕ ಏಷ್ಯಾ – ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿರುವ ಪರಸ್ಪರ ಅವಲಂಬನೆ ಬೆಸೆಯುವ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರದೇಶದ ಜನರಿಗೆ ಸಮೃದ್ಧಿ ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅಪೆಕ್ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಪೆಕ್​ನಲ್ಲಿ ಭಾರತವನ್ನು ಸೇರಿಸದಿರಲು ಮೂರನೇ ಕಾರಣ ಎಂದರೆ ಅದರ ಸೇರ್ಪಡೆಯು ಏಷ್ಯಾ – ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರಾತಿನಿಧ್ಯದಲ್ಲಿ ಅಸಮತೋಲನ ತರಬಹುದು ಎಂಬ ಕೆಲ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಭಯ. ಈಗಾಗಲೇ ಅಪೆಕ್ ಚೀನಾ, ಜಪಾನ್, ದಕ್ಷಿಣ ಕೊರಿಯಾ ಮತ್ತು ಇತರ ಆರು ಆಸಿಯಾನ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳನ್ನು ತನ್ನ ಸದಸ್ಯರನ್ನಾಗಿ ಹೊಂದಿದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ, ಭಾರತವನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಲ್ಲಿ ಅಪೆಕ್​ನ ನಿರ್ಧಾರಗಳು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಏಷ್ಯಾ ಪ್ರದೇಶದ ಪರವಾಗಿ ಹೋಗಬಹುದು ಎಂಬುದು ಈಗಿರುವ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಆತಂಕವಾಗಿದೆ.

ಸದ್ಯ 2012ರಿಂದ ಅಪೆಕ್​ಗೆ ಹೊಸ ಸದಸ್ಯರನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವುದಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಬಂಧವಿಲ್ಲ. ಏತನ್ಮಧ್ಯೆ ಗುಂಪಿಗೆ ತನ್ನನ್ನು ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಭಾರತ ತೀವ್ರ ಒತ್ತಡ ಹೇರುತ್ತಿರುವುದು ಸತ್ಯ. ಆರ್ಥಿಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಉದಾರೀಕರಣದ ನೀತಿಗಳಿಂದ ಭಾರತ ಸಾಧಿಸಿರುವ ಅದ್ಭುತ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಕಾರಣದಿಂದ ಭಾರತವನ್ನು ಅಪೆಕ್​ಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದು ಈ ಗುಂಪಿನ ಅನೇಕ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳು ಬೆಂಬಲಕ್ಕೆ ಬರುತ್ತಿವೆ.ಭಾರತಕ್ಕೆ ಈವರೆಗೂ ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಸಿಗದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಕಾರಣವೇನು? : ಅಪೆಕ್ ಗುಂಪಿನ ಭಾಗವಾಗಲು 1991 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಮಾಡಿದ ಮನವಿಯು ಕೆಲ ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳಿಂದಾಗಿ ಸ್ವೀಕೃತವಾಗಲಿಲ್ಲ. ನಂತರ 1997 ರಲ್ಲಿ ಅಪೆಕ್ ಹೊಸ ಸದಸ್ಯತ್ವ ನೀಡುವುದನ್ನು ನಿಲ್ಲಿಸಿತ್ತು ಹಾಗೂ ಈ ನಿರ್ಬಂಧ 2012 ರವರೆಗೆ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಹೀಗಾಗಿ ಈ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಕೂಡ ಭಾರತ ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಪಡೆಯುವುದು ಸಾಧ್ಯವಾಗಲಿಲ್ಲ. ಇದಲ್ಲದೇ ಅಪೆಕ್​ನಲ್ಲಿ ದೇಶಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ‘ಪೆಸಿಫಿಕ್’ ವಲಯದ ದೇಶಗಳಾಗಿವೆ. ಆದರೆ, ಭಾರತವು ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಕರಾವಳಿ ರೇಖೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿಲ್ಲ. ಭಾರತದ ಈ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸ್ಥಾನಮಾನ ಕೂಡ ದೇಶವು ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಪಡೆಯದಿರುವುದಕ್ಕೆ ಒಂದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ, ಭಾರತಕ್ಕೆ ಸದಸ್ಯತ್ವ ನೀಡುವುದು ಏಷ್ಯಾ-ಪೆಸಿಫಿಕ್ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ವ್ಯಾಪಾರ ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ವೇಗವರ್ಧಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಪೆಕ್ ದೇಶಗಳು ಗುಂಪಿನ ಕಾರ್ಯತಂತ್ರದ ಸಮತೋಲನ ಸುಧಾರಿಸಲು ಭಾರತದ ಕಡಲ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಇದಲ್ಲದೇ, ಭಾರತವು ವಿಶ್ವದ ಐದನೇ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಆರ್ಥಿಕತೆಯಾಗಿದ್ದು, ಜಾಗತಿಕ ಜಿಡಿಪಿಯಲ್ಲಿ ಅದರ ಶೇಕಡಾವಾರು ಪಾಲು ಕಳೆದ ಮೂರು ದಶಕಗಳಲ್ಲಿ ದ್ವಿಗುಣಗೊಂಡಿದೆ. ಭಾರತವನ್ನು ಅಪೆಕ್​ಗೆ ಸೇರಿಸಿಕೊಂಡಲ್ಲಿ ಅದು ಸದಸ್ಯ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಗೆ 130 ಬಿಲಿಯನ್ ಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಗ್ರಾಹಕ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಅವಕಾಶ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಭಾರತದ ಮುಂದಿರುವ ಸವಾಲುಗಳು: ಭಾರತಕ್ಕೆ ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯತ್ವವು ಎರಡೂ ಪಕ್ಷಗಳಿಗೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ ಅವಕಾಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆಯಾದರೂ, ಸದಸ್ಯತ್ವಕ್ಕಾಗಿ ಬಲವಾದ ಹಕ್ಕು ಸಾಧಿಸುವ ಮೊದಲು ಭಾರತವು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕಾದ ಕೆಲ ವಿಷಯಗಳಿವೆ. ಮೊದಲನೆಯದಾಗಿ ಭಾರತವು ಪ್ರಸ್ತುತ ವ್ಯಾಪಾರ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸಬೇಕು ಮತ್ತು ತನ್ನ ವ್ಯಾಪಾರ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಮಾನದಂಡಗಳನ್ನು ಅಪೆಕ್​ನ ನಿಯಮಗಳಿಗೆ ಸಮಾನವಾಗಿ ರೂಪಿಸಬೇಕಿದೆ. ಮತ್ತೊಂದೆಡೆ ಅದು ವ್ಯಾಪಾರದ ಸುಂಕೇತರ ಅಡೆ ತಡೆಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದು, ಸುಂಕಗಳನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು ಮುಂತಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ.ಆದಾಗ್ಯೂ ಅಪೆಕ್​ನ ಪೂರ್ಣಕಾಲಿಕ ಸದಸ್ಯತ್ವ ಸಿಕ್ಕರೆ ಅಪೆಕ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳೊಂದಿಗೆ ಭಾರತದ ವಹಿವಾಟು ವೆಚ್ಚ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಇದರಿಂದಾಗಿ ಭಾರತದ ರಫ್ತು ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಾಗಬಹುದು. ಭಾರತವು ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ವರ್ಗಾವಣೆ ಮೂಲಕ ಅಪೆಕ್ ರಾಷ್ಟ್ರಗಳಿಂದ ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಮತ್ತು ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಸುಧಾರಿಸಲು ಹೊಸ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.ಅವಕಾಶಗಳ ಆಗರ ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯತ್ವ : ಅಪೆಕ್​ನಲ್ಲಿ ಸೇರುವುದರಿಂದ ವಿಶ್ವದ ಪ್ರಮುಖ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ನಿಕಟ ಸಂಬಂಧಗಳನ್ನು ಹೊಂದಬಹುದು ಮತ್ತು ಆ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳಿಗೆ ಮುಕ್ತ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಅಲ್ಲದೇ ಇದು ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಹೂಡಿಕೆಯ ಹರಿವನ್ನು ಸುಗಮಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಎಂಬ ಅಂಶವನ್ನು ಭಾರತ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಂಡಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ ಭಾರತವು ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಅಪೆಕ್​ನ ಆಬ್ಸರ್ವರ್ ಅಥವಾ ವೀಕ್ಷಕನಾಗಿ ಅಪೆಕ್​ನೊಂದಿಗೆ ಸೌಹಾರ್ದ ಸಂಬಂಧ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ.

ಅಗತ್ಯವಾದ ದೇಶೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಗಳನ್ನು ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ತರುವ ಮೂಲಕ ಈ ಸವಾಲನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಲಿಂಗ ಸಮಾನತೆ, ಹಸಿರು ಉಪಕ್ರಮಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಾನತೆಯಂತಹ ವಿವಿಧ ಅಂಶಗಳಲ್ಲಿ ಭಾರತವು ಅಪೆಕ್ ವೇದಿಕೆಯೊಂದಿಗೆ ಸಮಾನತೆ ಸಾಧಿಸಬೇಕಿದೆ. ಆರ್ಥಿಕ ಉದಾರೀಕರಣದ ಜೊತೆಗೆ ಮೇಲೆ ತಿಳಿಸಿದ ಎಲ್ಲ ರಂಗಗಳಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸುಧಾರಣೆಗಳನ್ನು ತರುವ ಮೂಲಕ ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಮಾನದಂಡವನ್ನು ಪೂರೈಸಬಹುದು. ಇದು ಮುಂದಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯತ್ವಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಮಾಡಿಕೊಡುತ್ತದೆ.ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯರಿಗೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶದಿಂದಾಗಿ ಉಂಟಾಗಬಹುದಾದ ಸೂಕ್ಷ್ಮತೆಗಳನ್ನು ಪರಿಹರಿಸುವುದು ಮೂರನೇ ಸವಾಲಾಗಿದೆ. ಅನೇಕ ಅಪೆಕ್ ಸದಸ್ಯರು ಸುಧಾರಿತ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪಾದಕತೆ ಹೊಂದಿರುವುದು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ. ಆ ದೇಶಗಳ ಉತ್ಪನ್ನಗಳಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರವೇಶ ನೀಡಿದರೆ, ಅದು ದೇಶೀಯ ವ್ಯವಹಾರಗಳಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಬಹುದು.